Nu

Nu

De instandhouding en herbestemming van de kerk

Om de Luciakerk voor Ravenstein te behouden – en daarmee dus ook een uniek monument, vele verhalen én een ontmoetingsplek voor volgende generaties – is herbestemming noodzakelijk. Dat is een complexe opdracht, omdat eerst een forse restauratie nodig is.
De instandhouding en herbestemming van de Luciakerk vraagt om offers, dat is onvermijdelijk. Toch ligt er vooral de belangrijke taak om de gesamtkunst te behouden. Oftewel: het geheel van het exterieur en het interieur, mét het sacrale karakter. Wij geloven dat het kan. Sterker nog: we hebben al het nodige werk verzet.

Van instandhouding…

De instandhouding van de ruwbouw en de beschermde interieuronderdelen behouden: daar gaan we voor. Dit is de status anno nu.

Voorwaarden

Voorafgaand aan de koop van de Luciakerk heeft het parochiebestuur de kerk aan de eredienst onttrokken. Daarbij is vastgelegd dat Stichting Lucia Ravenstein het eerste recht heeft om de kunstcollectie van de kerk te exposeren. De interieurelementen met beschermde status blijven eigendom van het parochiebestuur. Daarbij gaat het om het hoogaltaar, de biechtstoelen, de koorbanken, de preekstoel, het doopvont en het orgel. Door het bisdom zijn bijzondere bepalingen opgesteld, die deel uitmaken van de koop en herbestemming. De goedkeuring van het bisdom, en de afwijzing van de bezwaarprocedure in Rome, bevestigen dat ons plan toekomstbestendig is. Met als doel: volgende generaties laten delen in de geschiedenis en schoonheid van dit monument.

Een bouwkundige verkenning

In 2022 zijn we een bouwkundige verkenning gestart om de technische staat van de Luciakerk te bepalen. Dat heeft veel nieuwe gegevens en inzichten opgeleverd. Deze data zijn van belang voor het plan van aanpak nu, maar ook voor later. Over pakweg honderd jaar kunnen mensen zich hier nog steeds op beroepen.
Bij de verkenning hebben we het hele monument in kaart gebracht samen met de gemeente Oss, Bureau Hylkema, Constructiebureau De Prouw, de MvL Groep, Bouwbedrijf van Dinther, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Monumentenwacht en restauratie-experts. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten:

De constructie

De grootste bouwkundige uitdaging zit in de balkenconstructie die de buitenkap en het plafondgewelf draagt. Deze is in de afgelopen 290 jaar op meerdere plekken verzwakt door verzakking, vochtschade, aantasting door insecten en de tand des tijds. Gelukkig is het technisch mogelijk om de schades te verhelpen. En de moeite waard: experts hebben het plafond in 2023 op meerdere plekken opengemaakt en vastgesteld dat de kap vernuftig in elkaar zit. Om gevolgschade te voorkomen, is duurzaam restaureren noodzakelijk.

Het plafond

Samen met een stucwerk-expert en een restauratieschilder hebben we uitvoerig gekeken naar de staat van het plafond en de bijzondere schilderingen. In de jaren ’30 van de vorige eeuw is op de kalkondergrond van het plafondgewelf een gipslaag aangebracht. Omdat beide materialen lastig hechten, laat het gips op meerdere plekken los. Samen met de scheuren geeft dit zorgen. Om de veiligheid van bezoekers te waarborgen, moeten deze delen opnieuw gefixeerd worden. Met zo min mogelijk aantasting van de monumentale schilderwerken.

Nota bene – Overige ingrepen brengen we op advies in kaart in een zesjarig instandhouding- en onderhoudsplan.

 

Vergunningen en toezicht

De omgevingsvergunningen voor de restauratiefases zijn definitief afgegeven door de gemeente. Er is een bouwteam samengesteld dat bestaat uit leden van de gemeente, de Monumentenkamer en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Dit bouwteam beoordeelt elke stap die we zetten. Zowel in de voorbereiding, als in de uitvoering. Zo is een zorgvuldige restauratie gegarandeerd.

Duurzame aanpak

Het renoveren en blijven gebruiken van de Luciakerk is natuurlijk al de ultieme vorm van duurzaamheid. Zo krijgt niet alleen het bouwwerk een nieuw leven, maar ook de interieurelementen met beschermde status. En we gaan nog een stap verder in de renovatieplannen. Denk aan duurzame verwarmingsalternatieven, duurzame beglazing en verbetering van isolatiewaarde. Ook het garanderen van de akoestische waarde van het monument hoort hierbij, zodat de herbestemming van het monument toekomstbestendig is – en daarmee de instandhouding.

Tot slot hoort lokaal ondernemen bij een duurzame aanpak. Net als een samenwerking met diverse zorgorganisaties. Zo krijgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans als assistent-medewerker in de kerk. En kunnen ze naast onze vaste medewerkers doorgroeien tot volwaardige arbeidskrachten.

Leidraad bij een geslaagd project is altijd de juiste communicatie met stakeholders, maar nog meer met het eigen team. De verbinding die ik voel en die spreekt uit dit mooie boek geeft mij alle vertrouwen dat wij gaan slagen in onze doelstelling: de Luciakerk voor Ravenstein behouden.

Jaap ter Haar

Penningmeester

… tot herbestemming

Waar andere kerken worden gestript, blijft bij de Luciakerk beschermd erfgoed behouden. Zowel het casco als het interieur. Dat maakt de kerk de eerste plek waar religieuze historie en wereldse herbestemming samenkomen.

Diverse voorzieningen

Voor de herbestemming zijn nieuwe voorzieningen nodig, zoals vergaderruimte, kleedkamers, toiletgroepen, ruimte voor opslag en techniek. Al deze faciliteiten kunnen we onderbrengen in de bestaande bebouwing van de bij-sacristie. De museale ruimte, het podium, de horeca en een garderobe komen in het schip van de kerk.

 

En verder…

  • ‘ Oogsten’ we enkele kerkbanken en de schotten van de collectantenbanken voor andere interieurelementen
  • Komt er een eigentijds buffetmeubel voor een stijlvol ontvangst
  • Bieden de biechtstoelen straks als etalage een kunstzinnige blik
  • Worden de glas-in-loodramen duurzaam hersteld
  • Voorzien we delen van het gebouw van na-isolatie
  • Onderzoeken we de mogelijkheid van zonnepanelen
  • Maken we een duurzaam tochtportaal
  • Voeren we de bijverwarming zoveel mogelijk gasloos uit
  • En plaatsen we thermische en geluidsisolerende voorzetramen voor een goede klimaatbeheersing – dat is onder andere positief voor het orgel en het stucwerk.

Nieuwsbrief

Schrijf je hieronder in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het allerlaatste nieuws.